Akkrum Kerktoren
Adresgegevens: Om `e Toer 6, 8491 CV Akkrum
Kadastrale gegevens: gemeente AKKRUM sectie A, nummer 3275
Monumentnummer: 35935
Omschrijving Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed:
Hervormde Kerk en toren op omheind kerkhof. In 1759 herbouwde kerk met een toren, die in 1882 ommetseld is. In de vensters van de kerk gebrandschilderde glazen door de Gebr. Gonggrijp van Sneek; Preekstoel uit de bouwtijd; 17e overhuifde herenbank. Orgelkas in 1821 gemaakt door J.A. Hillebrand. In 1856 verving P. van Oeckelen het binnenwerk door een nieuw instrument met een Hoofdwerk en een Bovenwerk.
Klokkenstoel met gelui van 2 klokken, waarvan één van P. Vermaten (1698) met een diameter 120,8 cm en een moderne klok. Mechanisch torenuurwerk van Gebr. Van Bergen Midwolda uit het eerste kwart van de 20e eeuw.
Naast de kerk staat opgesteld de gescheurde klok van P. Vermaten, 1698, diameter 104 cm.
Akkrum dorp
Akkrum is één van de achttien dorpen van de in 1984 gevormde gemeente Boarnsterhim, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt naast het dorpje Nes, waardoor er ook gesproken wordt van Akkrum-Nes. Het dorp Akkrum telt 3399 inwoners (april 2010). Akkrum was tot de gemeentelijke herindeling in 1984 de hoofdplaats van de voormalige gemeente Utingeradeel, waarin ook de dorpen Akmarijp, Aldeboarn, Nes, Terherne en Terkaple waren gelegen. Akkrum is gesitueerd aan het riviertje de Boarne en het Leppa Akwadukt, welke ligt over de A32. Tot Akkrum behoort ook de buurtschap Oude Schouw.
Geschiedenis
Onder de naam Ackrom komt men in 1350 voor het eerst de naam Akkrum tegen. Rond 1350 was de hoofdreden van bestaan van de Akkrumse bevolking: veeteelt, visserij, handel en ambacht. Door de centrale ligging van Akkrum, aan de rivier de Boarne en aan open vaarwater en de goede bereikbaarheid per weg en over spoor, groeide Akkrum anno nu uit tot een geliefd recreatiedorp. Over het ontstaan van de naam Akkrum bestaat een oude legende. Zo woonden er rond het jaar 1400 twee reuzen in Akkrum. Deze twee reuzen, Manke Meine en Kromme Knilles geheten, zouden in opdracht van de Friese boeren een kanaal hebben gegraven. Dit kanaal moest de verschillende nederzettingen met elkaar verbinden. Knilles ontdekte tijdens de werkzaamheden een enorme bocht in de gegraven waterloop. Deze bocht lag ter hoogte van het huidige Akkrum, en Knilles riep tegen Meine: “Ach Krom!”. De boeren die in de nederzetting bezig waren, hoorden Knilles roepen en zij vonden “Ackrom”, een mooie naam voor hun nederzetting. Een beeld van de beide reuzen, Manke Meine en Kromme Knilles en eetcafé Kromme Knilles, houden de legende ook nu nog steeds levendig.
Bezienswaardigheden
Als men Akkrum via de Ljouwerterdyk binnenkomt, dan wordt de aandacht meteen getrokken door het monumentale pand Coopersburg. Coopersburg is rond 1900 gebouwd en ontleent zijn naam aan Folkert Harmen Kuipers. Kuipers is op 22-jarige leeftijd naar de Verenigde Staten geëmigreerd. In de Verenigde Staten werd hij een vermogend zakenman. Tijdens één van zijn jaarlijks bezoeken aan zijn ouders, viel hem de armoede onder de Akkrumse bevolking op en hij riep daarom een stichting in het leven.
Deze stichting had tot doel de armen onderdak en verzorging te geven. Omdat Kuipers zijn naam in de Verenigde Staten had omgedoopt tot Cooper, kreeg het gebouw de naam Coopersburg. Coopersburg wordt nog steeds omgeven door een fraai aangelegde tuin en een wandelpark met een mausoleum. In dit mausoleum zijn de lichamen van het echtpaar Cooper bijgezet. De Doopsgezinde Kerk (1835) aan het Heechein in Akkrum is een ontwerp van Thomas Romein, stadsarchitect van Leeuwarden. De kerk heeft een authentieke classicistische gevel en een Van Damorgel uit 1871. Een ander monument in Akkrum uit de 18e eeuw is de Hervormde Kerk met 4 gebrandschilderde ramen met wapens uit 1761. Grafzerken uit de 16e eeuw vormen het middenpad in deze kerk. De theekoepel Welgelegen (1929), is een opvallend monument uit de 18e eeuw en is gebouwd door Augustinus Lycklema à Nijeholt. In 1924 liet Suster van der Vegt haar vermogen na aan een nog op te richten stichting. De stichting kreeg de naam Welgelegen en deze stichting liet een tehuis bouwen dat onderdak moest bieden aan “alleenwonende” dames uit den fatsoenlijken burgerstand. Een voorwaarde was wel dat de dames uit Friese ouders geboren moesten zijn.
Leefbaarheid
Akkrum ligt, tussen Heerenveen en Leeuwarden, direct aan het spoor en aan de autosnelweg A32. Nergens wordt het uitzicht verstoord door industrie of stedelijke drukte. In plaats daarvan uitgestrekte weilanden, bloeiende bermen, karakteristieke boerderijen en prachtige natuurgebieden. Akkrum is een gezellig en levendig dorp in Midden Frieland. Akkrum ligt aan het begin van de Turfroute en heeft voor de watersporter ideale watersportmogelijkheden. In Akkrum zijn ook gezellige bars, restaurants, leuke winkeltjes en prachtige gebouwen en het dorp heeft een bloeiend verenigingsleven.
(bron: MIDDELPUNT)